Coming Out
Το coming out προέρχεται από την έκφραση “coming out of the closet”(«βγαίνω από την ντουλάπα») και, ουσιαστικά, σημαίνει ότι αποδέχομαι και αποκαλύπτω τον σεξουαλικό μου προσανατολισμό. Δεν αποτελεί μία συγκεκριμένη στιγμή, είναι περισσότερο μια διαδικασία που κρατάει καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής. Καθώς οι περιστάσεις της ζωής αλλάζουν, μικρές στιγμές coming out μπορεί να είναι απαραίτητες π.χ. όταν ξεκινάς σε μια καινούργια δουλειά ή όταν γνωρίζεις καινούργιους φίλους κλπ.
Έχουν δημοσιευτεί αρκετά μοντέλα για να περιγράψουν το coming out ως μια διαδικασία που συμβάλλει στην ανάπτυξη της gay και λεσβιακής ταυτότητας. Το πιο ευρέως γνωστό είναι το μοντέλο της Vivienne Cass (1984), στο οποίο περιγράφονται 6 στάδια του coming out:
1) Σύγχυση Ταυτότητας
• Αναγνωρίζω ομοερωτικές σκέψεις/συμπεριφορές, δυσκολεύομαι να τις δεχτώ.
• Άρνηση της πιθανότητας να είμαι gay/λεσβία.
• Υψηλό στρες, αμηχανία, υπερευαισθησία.
2) Σύγκριση Ταυτότητας
• Αρχίζω ν’αποδέχομαι την πιθανότητα ότι μπορεί να είμαι gay/λεσβία.
• Εξαιτίας της εσωτερικευμένης ντροπής και ενοχής μπορεί να υιοθετήσω μια straight ταυτότητα.
3) Ανοχή Ταυτότητας
• Ακόμα διστάζω να αποδεχτώ μια gay/λεσβιακή ταυτότητα αλλά από την άλλη αναγνωρίζω την ανάγκη μου να βάλω τέλος στην κοινωνική απομόνωση και την μοναξιά.
• Κοινωνικοποίηση με άλλα ΛΟΑΤΚΙ άτομα: Αν οι εμπειρίες είναι θετικές, προχωράω στην διαμόρφωση μια θετικής ταυτότητας. Αν είναι αρνητικές, μπορεί να επιστρέψω στα προηγούμενα στάδια.
4) Αποδοχή Ταυτότητας
• Καινούργιες παρέες, μικρά ή και μεγάλα coming out, αίσθηση του «ανήκειν» στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα.
• Ο εσωτερικευμένος θυμός αρχίζει και κατευθύνεται προς τα έξω, προς τα ομοφοβικά κομμάτια της κοινωνίας.
• Πένθος για τα «χαμένα» χρόνια που ζούσα ως straight.
5) Υπερηφάνεια για την Ταυτότητα
• Χωρίζω τον κόσμο σε («καλούς») gay και («κακούς») straight, όλη η προηγούμενη καταπίεση βγαίνει εκρηκτικά προς τα έξω.
• Συνδυασμός θυμού και υπερηφάνειας= ακτιβιστής/ρια
6) Σύνθεση Ταυτότητας
• Η αντίληψη «εμείς εναντίον των άλλων» καταρρέει. Αναγνώριση ότι υπάρχουν straight σύμμαχοι, καθώς και ομοφοβικοί gay/λεσβίες.
• Η σεξουαλική μου ταυτότητα ενσωματώνεται στην συνολική ταυτότητα.
• Η σεξουαλική μου ταυτότητα παραμένει σημαντική αλλά όχι καθοριστική στις σχέσεις μου με τους άλλους ανθρώπους.
Στα 3 πρώτα στάδια η διεργασία είναι, κυρίως, εσωτερική, με την έννοια ότι όλο το δυναμικό και όλη η ενέργεια στρέφεται προς τα μέσα. Υπάρχουν πολλές σκέψεις, έντονο στρες, συνεχής διαπραγμάτευση με τον εαυτό, εσωστρέφεια. Οι gay και οι λεσβίες, ζώντας σε μια κοινωνία, όπου η ετεροφυλοφιλία θεωρείται το μοναδικό φυσιολογικό μοντέλο για την δημιουργία ερωτικών σχέσεων, έχουν συνηθίσει να ζουν σαν κατάσκοποι σε εχθρική χώρα: Προσπαθούν συνεχώς να καλύψουν τα «ίχνη» τους και υπάρχει έντονος φόβος ότι θα τους ανακαλύψουν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την σωματική και συναισθηματική τους ασφάλεια. Όταν κρύβεις την σεξουαλική σου ταυτότητα και το «παίζεις» στρέιτ, στέλνεις υποσυνείδητα μηνύματα στον εαυτό σου ότι κάτι δεν πάει καλά με σένα και γι’αυτό το κρατάς μυστικό. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες συνέπειες για τον ψυχισμό του ατόμου, από χαμηλή αυτοεκτίμηση και αισθήματα κατωτερότητας, μέχρι απέχθεια και μίσος για τον εαυτό.
Στα 3 επόμενα στάδια, όλη αυτή η ενέργεια στρέφεται προς τα έξω. Υπάρχει περισσότερη δράση, μεγαλύτερη κοινωνικοποίηση και σε αρκετές περιπτώσεις, ο θυμός που κάποτε στρεφόταν ενάντια στον ίδιο τον εαυτό, τώρα κατευθύνεται σε εξωτερικούς στόχους, π.χ. προς ομοφοβικά και ετεροσεξιστικά κομμάτια της κοινωνίας. Η κοινωνικοποίηση με άλλα ΛΟΑΤΚΙ άτομα μπορεί να λειτουργήσει ενδυναμωτικά, καθώς το άτομο έχει την δυνατότητα να εκφράσει τον εαυτό του 100%, χωρίς να χρειάζεται να κρύβει αυτό το κομμάτι του και με αυτόν τον τρόπο μπορεί να αναπτύξει ελεύθερα την σεξουαλική του ταυτότητα.
Το μοντέλο αυτό, ενώ παρουσιάζεται γραμμικά, δεν σημαίνει ότι λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο για όλα τα άτομα. Μπορεί π.χ. κάποια άτομα να μην περάσουν από κάποιο στάδιο ή να επιστρέψουν σε κάποιο προηγούμενο ή ακόμη και να κολλήσουν σε ένα συγκεκριμένο στάδιο. Σε κάθε περίπτωση, αυτό το μοντέλο μπορεί να λειτουργήσει υποστηρικτικά και ενδυναμωτικά τόσο για τα ίδια τα άτομα, όσο και για επαγγελματίες ψυχικής υγείας.
Το coming out αποτελεί ένα ταξίδι απελευθέρωσης και για το κάθε άτομο έχει διαφορετικό χρόνο και τρόπο. Ο προορισμός όμως παραμένει ίδιος: εκπλήρωση της ακεραιότητας και αυθεντικότητας του εαυτού τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά.
Δημοσιεύτηκε εδώ: lesbian.gr/8519/coming-out/